Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/213

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
(Đổi hướng từ Trang:Viet Nam Su Luoc.djvu/213)
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Quân giặc vây đánh Cao-bằng và Lạng-sơn ngặt quá, nhà vua lại sai An-Tĩnh tổng-đốc là Tạ quang Cự 謝 光 巨 làm tổng thống đại-thần, lên đánh ở mạn Cao-bằng và Lạng-sơn.

Nông văn Vân nhân được chỗ mường-mán lắm núi nhiều rừng, bèn chia quân đi tản ra mọi nơi, tìm chỗ hiểm-yếu mà ẩn-nấp, hễ có quan quân đến, đánh được thì tiến, không đánh được thì lui, cứ ra vào bất trắc, lui tới không nhất định. Quan quân đi đánh thật là khó-nhọc và lại hao binh tổn tướng rất nhiều.

Tháng chạp năm quí-tị (1833) đạo quân của Tạ quang Cự giải được vây tỉnh Lạng-sơn và lấy lại được thành Cao-bằng. Đạo quân của Lê văn Đức và Nguyễn công Trứ vào đến Vân-trung 雲 中 (tức là Bảo-lạc) là chỗ sào-huyệt của giặc. Nông văn Vân phải chạy trốn sang Tàu.

Nhưng mà khi quan quân rút về, thì Nông văn Vân lại về rủ đảng đánh phá như cũ. Nhà vua lại sai các đạo quân tiến lên phòng giữ các tỉnh mạn ngược.

Đến tháng 9 năm giáp-ngọ (1834) Lê văn Đức và Phạm văn Điển đi từ Sơn-tây lên Tuyên-quang; Tạ quang Cự, Nguyễn tiến Lâm, và Hồ Hữu đi từ Cao-bằng; Nguyễn đình Phổ và Nguyễn công Trứ đi từ Thái-nguyên, ba mặt quân cùng tiến lên hội tiễu. Quan quân đi đường-sá khó-khăn, lương-thực vận-tải không tiện, nhưng mà quân-sĩ đều cố hết sức, đi đến đâu quân giặc tan đến đấy. Tháng chạp năm ấy, cả ba đạo cùng đến hội ở Vân-trung, rồi sai người đưa thư sang nói với quan nhà Thanh phòng giữ, đừng cho quân giặc chạy sang bên ấy. Quả nhiên Nông văn Vân lại chạy sang Tàu, bị quân Tàu đuổi bắt, lại phải trở về Tuyên-quang.

Tháng 3 năm ất-mùi (1835), Phạm văn Điển được tin biết chỗ tên Văn Vân ở, liền đem quân đi đuổi. Văn Vân chạy ẩn vào trong rừng, Phạm văn Điển bèn vây 4 mặt, rồi phóng hỏa đốt rừng, Văn Vân bị chết cháy. Quan quân chém lấy đầu đem về Kinh báo tiệp.

6. GIẶC Ở NAM-KỲ. Đất Nam-kỳ là đất của nhà Nguyễn khai sáng ra, và cũng bởi đấy mà vua Thế-tổ lập nên cơ-